Σύμφωνα με τους περιορισμούς που θέτει το Πρόγραμμα δεν χρηματοδοτούνται οι κάτωθι δραστηριότητες («Εξαιρούμενες Δραστηριότητες InvestEU»):
i. Δραστηριότητες που περιορίζουν τα ατομικά δικαιώματα και ελευθερίες ή που παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα.
ii. Δραστηριότητες στον τομέα των αμυντικών δραστηριοτήτων, της χρήσης, ανάπτυξης ή παραγωγής προϊόντων και τεχνολογιών που απαγορεύονται από το εφαρμοστέο διεθνές δίκαιο.
iii. Προϊόντα και δραστηριότητες σχετικές με τον καπνό (παραγωγή, διανομή, μεταποίηση και εμπορία).
iv. Δραστηριότητες που εξαιρούνται από τη χρηματοδότηση σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του κανονισμού για το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» [κανονισμός (ΕΕ) 2021/695 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Απριλίου 2021, για τη θέσπιση του προγράμματος-πλαισίου έρευνας και καινοτομίας «Ορίζων Ευρώπη» και των κανόνων συμμετοχής και διάδοσής του): έρευνα σχετικά με την κλωνοποίηση του ανθρώπου για αναπαραγωγικούς σκοπούς -δραστηριότητες που αποσκοπούν στην τροποποίηση της γενετικής κληρονομιάς των ανθρώπινων όντων, οι οποίες θα μπορούσαν να καταστήσουν κληρονομικές τις εν λόγω τροποποιήσεις- και δραστηριότητες για τη δημιουργία ανθρώπινων εμβρύων αποκλειστικά για ερευνητικούς σκοπούς ή για τον σκοπό της εξασφάλισης βλαστοκυττάρων, μεταξύ άλλων μέσω μεταφοράς πυρήνων σωματικών κυττάρων.
v. Τυχερά παιχνίδια (δραστηριότητες παραγωγής, κατασκευής, διανομής, επεξεργασίας, εμπορίου ή λογισμικού).
vi. Σεξεμπόριο και συναφείς υποδομές, υπηρεσίες και μέσα ενημέρωσης.
vii. Δραστηριότητες που περιλαμβάνουν ζώντα ζώα για πειραματικούς και επιστημονικούς σκοπούς, εφόσον δεν μπορεί να διασφαλιστεί η συμμόρφωση με την ευρωπαϊκή σύμβαση για την προστασία των σπονδυλωτών ζώων που χρησιμοποιούνται για πειραματικούς και άλλους επιστημονικούς σκοπούς.
viii. Δραστηριότητα ανάπτυξης ακινήτων (real estate), όπως δραστηριότητα με αποκλειστικό σκοπό την ανακαίνιση και εκμίσθωση ή μεταπώληση υφιστάμενων κτιρίων, ή νέων κτιρίων. Ωστόσο, είναι επιλέξιμες δραστηριότητες στον τομέα των ακινήτων (real estate) που σχετίζονται με τους ειδικούς στόχους του προγράμματος InvestEU, όπως ορίζονται στο άρθρο 3 παράγραφος 2 του Κανονισμού InvestEU, και με τους τομείς που είναι επιλέξιμοι για χρηματοδοτικές και επενδυτικές δραστηριότητες βάσει του παραρτήματος II του Κανονισμού InvestEU, όπως επενδύσεις σε έργα ενεργειακής απόδοσης ή κοινωνική στέγαση.
ix. Εξαιρούνται χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες όπως η αγορά ή η διαπραγμάτευση χρηματοπιστωτικών μέσων, ιδίως οι παρεμβάσεις που στοχεύουν στην εξαγορά που προορίζεται για εκποίηση περιουσιακών στοιχείων ή στο κεφάλαιο αντικατάστασης που προορίζεται για εκποίηση περιουσιακών στοιχείων.
x. Δραστηριότητες που απαγορεύονται από την ισχύουσα εθνική νομοθεσία.
xi. Παροπλισμός, λειτουργία, προσαρμογή ή κατασκευή πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής.
xii. Επενδύσεις που σχετίζονται με την εξόρυξη ή την εξαγωγή, επεξεργασία, διανομή, αποθήκευση ή καύση στερεών ορυκτών καυσίμων και πετρελαίου, καθώς και επενδύσεις που σχετίζονται με την εξόρυξη φυσικού αερίου. Η εξαίρεση αυτή δεν ισχύει για: α) έργα για τα οποία δεν υπάρχει βιώσιμη εναλλακτική τεχνολογία β) έργα που σχετίζονται με την πρόληψη και τον έλεγχο της ρύπανσης γ) έργα εξοπλισμένα με εγκαταστάσεις δέσμευσης και αποθήκευσης ή δέσμευσης και χρήσης άνθρακα, βιομηχανικά ή ερευνητικά έργα που οδηγούν σε σημαντικές μειώσεις των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου σε σύγκριση με τους ισχύοντες δείκτες αναφοράς του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
xiii. Επενδύσεις σε εγκαταστάσεις απόρριψης αποβλήτων σε χώρους υγειονομικής ταφής. Η εξαίρεση αυτή δεν ισχύει για επενδύσεις σε: α) επιτόπιες εγκαταστάσεις υγειονομικής ταφής που αποτελούν βοηθητικό στοιχείο βιομηχανικού ή εξορυκτικού επενδυτικού σχεδίου και εφόσον έχει αποδειχθεί ότι η υγειονομική ταφή είναι η μόνη βιώσιμη επιλογή για την επεξεργασία των βιομηχανικών ή εξορυκτικών αποβλήτων που παράγονται από την ίδια τη σχετική δραστηριότητα β) υφιστάμενες εγκαταστάσεις υγειονομικής ταφής ώστε να διασφαλιστεί η χρήση των αερίων του χώρου υγειονομικής ταφής και για την προώθηση της εξόρυξης σε χώρους υγειονομικής ταφής και της επανεπεξεργασίας των εξορυκτικών αποβλήτων.
xiv. Επενδύσεις σε μονάδες μηχανικής βιολογικής επεξεργασίας, με την εξαίρεση ότι αυτό δεν ισχύει για επενδύσεις για τη μετασκευή υφιστάμενων μονάδων μηχανικής βιολογικής επεξεργασίας για σκοπούς παραγωγής ενέργειας από απόβλητα ή για εργασίες ανακύκλωσης διαχωρισμένων αποβλήτων, όπως η λιπασματοποίηση και η αναερόβια χώνευση.
xv. Επενδύσεις σε αποτεφρωτήρες για την επεξεργασία αποβλήτων. Η εξαίρεση αυτή δεν ισχύει για επενδύσεις σε: α) μονάδες που προορίζονται αποκλειστικά για την επεξεργασία μη ανακυκλώσιμων επικίνδυνων αποβλήτων β) υφιστάμενες μονάδες, όταν η επένδυση αποσκοπεί στην αύξηση της ενεργειακής απόδοσης, στη δέσμευση καυσαερίων για αποθήκευση ή χρήση ή στην ανάκτηση υλικών από τέφρα αποτέφρωσης, υπό την προϋπόθεση ότι οι επενδύσεις αυτές δεν οδηγούν σε αύξηση της ικανότητας επεξεργασίας αποβλήτων των μονάδων.
Επιπλέον δεν είναι επιλέξιμη η χρηματοδότηση δαπάνης:
α) ο σκοπός της οποίας καλύπτει την αναερόβια χώνευση βιολογικών αποβλήτων, τη δέσμευση και χρήση αερίων χώρου υγειονομικής ταφής, οι τελικοί αποδέκτες πρέπει να διαθέτουν σχέδιο παρακολούθησης για διαρροή μεθανίου από τις εν λόγω δραστηριότητες.
β) ο σκοπός της οποίας καλύπτει τη μεταφορά CO2 και την υπόγεια μόνιμη αποθήκευση CO2 σε γεωλογικούς σχηματισμούς, οι τελικοί αποδέκτες πρέπει να διαθέτουν λεπτομερές σχέδιο παρακολούθησης σύμφωνα με τις διατάξεις της Οδηγίας 2009/31/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Απριλίου 2009 σχετικά με την αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα σε γεωλογικούς σχηματισμούς και της Οδηγίας 2018/410 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 14ης Μαρτίου 2018 για το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ) της ΕΕ.
γ) ο σκοπός της οποίας καλύπτει έργα για τα οποία απαιτείται εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με την ισχύουσα εθνική νομοθεσία, οι τελικοί αποδέκτες θα δεσμεύονται ότι οι σχετικές εκτιμήσεις, άδειες και εγκρίσεις που απαιτούνται βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας σε σχέση με το έργο έχουν ληφθεί.
Περαιτέρω περιορισμοί:
- Για επενδυτικό σχέδιο που αφορά στην κατασκευή νέων κτιρίων και τη μείζονα αποκατάσταση υφιστάμενων κτιρίων (ήτοι, αποκατάσταση κατά ποσοστό μεγαλύτερο του 25% της επιφάνειας ή του 25% της αξίας του κτιρίου εξαιρουμένου του οικοπέδου), η εν λόγω κατασκευή νέων κτιρίων και η μείζονα αποκατάσταση υπαρχόντων κτιρίων θα συμμορφώνεται με τα εθνικά πρότυπα ενεργειακής απόδοσης όπως αυτά ορίζονται στην Οδηγία για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (EPBD, 2018/844/ΕΕ).
- Οι χρηματοδοτήσεις επενδυτικών σχεδίων που αφορούν στη θέρμανση ή/και ψύξη (συμπεριλαμβανομένου του συστήματος Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού, Θερμότητας και Ψύξης (CCHP, CHP)) κτιρίων, θα πρέπει αποκλειστικά να αφορούν οποιοδήποτε από τα ακόλουθα:
I. Επενδύσεις που αφορούν στην παραγωγή θερμότητας με τη χρήση ανανεώσιμων καυσίμων ή την «επιλέξιμη συμπαραγωγή», όπου ως «επιλέξιμη συμπαραγωγή» ορίζεται αυτή που:
A. βασίζεται σε 100% ανανεώσιμη ενέργεια, απορριπτόμενη θερμότητα ή συνδυασμό αυτών ή
B. εάν βασίζεται σε <100% ανανεώσιμη ενέργεια και το υπόλοιπο τμήμα λειτουργεί με φυσικό αέριο (κανένα άλλο ορυκτό καύσιμο δεν είναι επιλέξιμο): η συνολική απόδοση υπερβαίνει το 85% όπου η απόδοση υπολογίζεται ως: (παραγωγή θερμότητας + ηλεκτρικής ενέργειας) διαιρούμενη διά της κατανάλωσης καυσίμου αερίου
II. Επενδύσεις που αφορούν σε μικρού και μεσαίου μεγέθους λέβητες φυσικού αερίου ισχύος έως 20 MWth που πληρούν τα ελάχιστα κριτήρια ενεργειακής απόδοσης, οι οποίοι ορίζονται ως λέβητες κατηγορίας Α στην ΕΕ (ισχύει για <400 kWth) ή λέβητες με απόδοση >90 %
III. επενδύσεις που αφορούν στην αποκατάσταση ή την επέκταση υφιστάμενων δικτύων τηλεθέρμανσης, εφόσον δεν υπάρχει αύξηση των εκπομπών CO2 ως αποτέλεσμα της καύσης άνθρακα, τύρφης, πετρελαίου, φυσικού αερίου ή μη οργανικών αποβλήτων σε ετήσια βάση ή/και
IV. επενδύσεις που αφορούν σε νέα δίκτυα τηλεθέρμανσης ή σημαντικές επεκτάσεις υφιστάμενων δικτύων τηλεθέρμανσης, εάν το δίκτυο χρησιμοποιεί τουλάχιστον 50% ανανεώσιμη ενέργεια ή 50% απορριπτόμενη θερμότητα ή 75% συμπαραγόμενη θερμότητα ή 50% συνδυασμό αυτής της ενέργειας και θερμότητας.
- Για επενδυτικά σχέδια που αφορούν σε παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και/ή θερμότητας, με χρήση βιομάζας, πρέπει να πληρούνται οι ακόλουθοι όροι αειφορίας της βιομάζας:
I. η πρώτη ύλη θα πρέπει να προέρχεται από μη μολυσμένη βιομάζα ή βιογενή απόβλητα ευρωπαϊκής προέλευσης, ή θα πρέπει να είναι πιστοποιημένης βιωσιμότητας σε περίπτωση που η προέλευσή της είναι εκτός ΕΕ, και δεν θα πρέπει να αποτελείται από τρόφιμα και ζωοτροφές
II. η δασική πρώτη ύλη θα πρέπει να είναι πιστοποιημένη σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα πιστοποίησης βιώσιμων δασών
III. δε χρησιμοποιούνται προϊόντα φοινικέλαιου ή πρώτες ύλες από τροπικά δάση ή/και προστατευόμενες περιοχές
- Δεν αφορά σε έργα αφαλάτωσης
