Μετά από τη σημαντική υποχώρηση των πληθωριστικών πιέσεων στο 2,4% στα μέσα του 2023, με τη συνδρομή της κάμψης των διεθνών τιμών ενέργειας, ο πληθωρισμός εμφάνισε αδράνεια τους τελευταίους 7 μήνες κυμαινόμενος στο 3,1% το 4μηνο του 2024.
Η επιμονή του πληθωρισμού έχει πιο σύνθετη εξήγηση καθώς οι αρχικές αιτίες της πληθωριστικής ανάφλεξης κατά το 2022-23 (σ.σ. εκτόξευση διεθνών τιμών πρώτων υλών, ενεργειακή κρίση, δυσλειτουργίες στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα) δε διαδραματίζουν πλέον σημαντικό ρόλο.
Πρώτον, οι τιμές ενέργειας, και ειδικά του πετρελαίου, ασκούν πλέον οριακή επίδραση σε ετήσια βάση (-0,1 ποσοστιαίες μονάδες τον Απρίλιο).
Δεύτερον, ο πληθωρισμός στα αγαθά εκτός καυσίμων και τροφίμων – που συναρτάται άμεσα και από τις διεθνείς τάσεις – επιβραδύνθηκε στο 1,7% ετησίως τον Απρίλιο του 2024, από 7,0% στο σύνολο του 2023.
Τρίτον, ο πληθωρισμός στα τρόφιμα (κατηγορία με στάθμιση 22% στο ΔΤΚ) δείχνει επίσης να υποχωρεί τους τελευταίους μήνες (+5,4% ετησίως τον Απρίλιο) − εν μέσω κάμψης και των διεθνών τιμών των περισσότερων αγροτικών πρώτων υλών − παρά την πολύ σημαντική πληθωριστική επίδραση από το ελαιόλαδο, που αποτελεί ιδιαιτερότητα της Ελλάδας, αλλά και των επιπτώσεων από την πλημμύρα στη Θεσσαλία. Εξαιρώντας την εν λόγω επίδραση, ο πληθωρισμός τροφίμων εκτιμάται στο +2,6% ετησίως τον Απρίλιο.
Η μείωση του πληθωρισμού στα αγαθά θα ήταν ακόμη πιο έντονη εάν τα περιθώρια κέρδους των εταιριών (ειδικά στη λιανική αγορά καταναλωτικών αγαθών) εμφάνιζαν μεγαλύτερη αντίδραση στη μείωση των τιμών αρκετών πρώτων υλών. Αυτό όμως δε συνέβη στην Ελλάδα, αλλά ούτε και διεθνώς, λόγω ισχυρής ζήτησης καθώς και χρόνιων διαρθρωτικών χαρακτηριστικών της ελληνικής αγοράς. Ωστόσο, τα περιθώρια κέρδους άρχισαν να εμφανίζουν σημάδια κάμψης από το 2ο εξάμηνο του 2023.
Στην ανθεκτικότητα της ζήτησης συνεισφέρει αποφασιστικά η εκτιμώμενη αύξηση στο μέσο ονομαστικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, κατά περίπου 12,0% σωρευτικά την περίοδο 2022-2024, κυρίως μέσω οπισθοβαρούς αύξησης των μισθών και των μη-μισθολογικών απολαβών που επιταχύνεται το 2023-24, ενώ η δημοσιονομική στήριξη έχει κατά το πλείστον αποσυρθεί.
Ειδικότερα, η αυξημένη ζήτηση διοχετεύεται κυρίως προς τις υπηρεσίες – γεγονός που παρατηρείται και διεθνώς από το 2023 – αλλά έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στην ελληνική οικονομία, καθώς συνδυάζεται με την αυξανόμενη τουριστική δραστηριότητα. Συγκεκριμένα, ο πληθωρισμός στις υπηρεσίες εμφανίζει ακαμψία, κυμαινόμενος στο 3,7% ετησίως τον Απρίλιο του 2024, από 3,8% το 2023.
Οι επικαιροποιημένες εκτιμήσεις της Δ/νσης Οικονομικής Ανάλυσης της ΕΤΕ συντείνουν σε μικρή επιβράδυνση του πληθωρισμού, στο 2,9% ετησίως κατά μ.ο. το 2ο τρίμηνο του έτους, και ταχύτερη αποκλιμάκωση το 2ο εξάμηνο του 2024, πλησίον του 2,0% κατά μ.ο., με σταθεροποίηση των τιμών ενέργειας σε ετήσια βάση και περαιτέρω υποχώρηση του πληθωρισμού τροφίμων. Ο πληθωρισμός, για το σύνολο του 2024, εκτιμάται στο 2,6% ετησίως.