Σε ιστορικά υψηλά επίπεδα κινήθηκε ο Δείκτης Παγκόσμιας Αβεβαιότητας κατά το πρώτο πεντάμηνο του 2025 – και ιδιαίτερα μετά τις δασμολογικές ανακοινώσεις των ΗΠΑ στις 2 Απριλίου – με τιμές υπερτριπλάσιες του μέσου όρου της τελευταίας δεκαετίας,υπερβαίνοντας ακόμα και τα επίπεδα κρίσεων όπως η πανδημία ή η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Την επιδείνωση των συνθηκών διεθνούς αβεβαιότητας επιβεβαιώνει το 55% του τομέα ΜμΕ, με το ½ αυτών να δηλώνει ότι σχετίζεται άμεσα με τις επιθετικές δασμολογικές πολιτικές και το υπόλοιπο ½ με γεωπολιτικούς κινδύνους.
Μέσω τακτικής έρευνας πεδίου σε ελληνικές ΜμΕ διαπιστώνεται ότι η πρωτοφανώς έντονη διεθνής ρευστότητα της τρέχουσας συγκυρίας δεν αποτυπώνεται σε ανάλογη κατακλυσμική επίδραση στα λειτουργικά μεγέθη του ελληνικού επιχειρείν. Ειδικότερα, η σταδιακή διαχείριση της πίεσης από παραμέτρους που έπληξαν έντονα το ελληνικό επιχειρείν τα προηγούμενα χρόνια (όπως οι υψηλές τιμές ενέργειας) φαίνεται να αντισταθμίζει την τρέχουσα αβεβαιότητα λόγω των δασμολογικών πολιτικών. Έτσι, μόλις το 23% του τομέα αναγνωρίζει ευρεία πίεση (από πολλαπλούς παράγοντες εξωτερικού περιβάλλοντος) στη λειτουργία της επιχείρησης, έναντι 29% για την προηγούμενη διετία, φανερώνοντας ότι οι άμυνες του επιχειρείν έχουν ενισχυθεί (εν μέρει μέσα από την εμπειρία των διαδοχικών κρίσεων του παρελθόντος). Την εικόνα αυτή επιβεβαιώνουν τα ιστορικά χαμηλά επίπεδα (της τάξης του 10%) στα οποία βρίσκονται οι δείκτες που μας δίνουν τα πρώτα σήματα κινδύνου όσον αφορά τη χρηματοοικονομική τους υγεία: το μερίδιο του τομέα που βρίσκεται στα όρια επιβίωσης και το μερίδιο του τομέα με έντονα προβλήματα ρευστότητας.
Υπό αυτές τις συνθήκες, το επιχειρηματικό κλίμα παρέμεινε σχετικά σταθερό το πρώτο εξάμηνο του 2025, παρά την έντονη αβεβαιότητα, καθώς ο σχετικός Δείκτη Εμπιστοσύνης που παρακολουθεί η ΕΤΕ κινείται στα επίπεδα του προηγούμενου εξαμήνου (16 μονάδες), όντας σημαντικά υψηλότερα από το μέσο όρο της προηγούμενης δεκαετίας (7 μονάδες). Παράλληλα, η πλειοψηφία του τομέα διατηρεί ενεργά σχέδια ανάπτυξης, σημειώνοντας μικρή άνοδο έναντι του προηγούμενου εξαμήνου (από 51% σε 54% των ΜμΕ).
Κοιτώντας μπροστά, οι ΜμΕ παραμένουν αισιόδοξες για το μέλλον. Συγκεκριμένα, ο Δείκτης Μελλοντικής Ζήτησης καταγράφει ανοδική δυναμική, φθάνοντας τις 31 μονάδες (από 17 το προηγούμενο εξάμηνο), υποδηλώνοντας αισιοδοξία για αντιστροφή της πτωτικής τάσης του τελευταίου 1,5 έτους. Παράλληλα, το ποσοστό των ΜμΕ το οποίο θεωρεί πως η αδύναμη ζήτηση αποτελεί πιεστικό πρόβλημα έχει μειωθεί στο 32% του τομέα (από 41% την προηγούμενη διετία), φανερώνοντας ότι οι ΜμΕ ερμηνεύουν την αναμενόμενη βελτίωση στις συνθήκες ζήτησης ως έχουσα δομικά χαρακτηριστικά.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι ελληνικές επιχειρήσεις αναμένεται να διατηρήσουν τον αναπτυξιακό τους δυναμισμό, με αύξηση των αποπληθωρισμένων πωλήσεων κατά 4% το 2025, έναντι 3,6% το 2024 - επίδοση που ευθυγραμμίζεται με τη γενική τάση του επιχειρηματικού τομέα. Η πρόβλεψη αυτή τελεί υπό την προϋπόθεση ότι θα αποφευχθεί περαιτέρω κλιμάκωση στις γεωπολιτικές εντάσεις (όπως αυτές με επίκεντρο τη Μέση Ανατολή). Σε διαφορετική περίπτωση, ενδέχεται να ανατραπούν οι επιχειρηματικές προσδοκίες - ένα ενδεχόμενο που, βάσει προηγούμενων εμπειριών σε περιόδους διεθνούς ρευστότητας, δεν μπορεί να αποκλειστεί. Ωστόσο, υπό την αίρεση απουσίας ακραίων ανατροπών, το ελληνικό επιχειρείν έχει αποδείξει ότι, κεφαλαιοποιώντας τις εμπειρίες της προηγούμενης δεκαετίας, διαθέτει την ικανότητα να πλοηγείται με επιτυχία σε σύνθετα και ασταθή περιβάλλοντα.
Δείτε το σχετικό infographic
